آمورش تئوری موسیقی

گام

گام در موسیقی : به توالی 8 نت با رعایت پرده و نیم پرده گام میگویند .

مباحثی که در فصل قبلی یعنی ( فاصله نت ها ) صحبت کردیم برای مبحث امروز یعنی گام بسیار کاربردی است .

گام در موسیقی به دو دسته ماژور و مینور تقسیم میشود . برای نوشتن نت های یک گام در موسیقی ، باید از همان نت بصورت بالا رونده حرکت کنیم کنیم و به همان نت در اکتاور بعدی برسیم . اسم هر گام را با نت اول آن نامگذاری میکنند . به عنوان مثال : نت های گام دو ماژور

دو – سی – لا – سل – فا – می – ر – دو

همانطور که میبنید از نت دو شروع کردیم و به نت هشتم که نت دو در اکتاو بعدی هست رسیدیم .

هر یک از نت های یک گام یک درجه از آت گام محسوب میشود . نت اول را درجه اول میگونید و به همین صورت نت ها درجه بندی میشوند . به عنوان مثال ذر گام دو ماژر نت دو درجه اول ، نت سل درجه 5 و ….

نکته : همیشه میان نت های می و فا و سی و دو نیم پرده میباشد .

فرمول به دست آوردن گام های مینور و ماژور

در گام های ماژور همیشه بین درحات سوم و چهارم ، هفتم و هشتم نیم پرده میباشد .

حال با استفاده از این دو قانون میخواهیم مشخصات  گام سل ماژور را در بیاوریم .

سل – فا – می – ر – دو – سی – لا – سل

همانطور که میدانیم همواره باید بین نت های سی و دو ، می و فا نیم پرده باشد . و همینطور ذر گام های ماژور بین نت های سوم و چهارم و هفتم و هشتم نیم پرده باشد . ذر گام سل ماژوری که در قسمت بالا نوشتیم ، بین نت های هقتم و هشتم گام 1 پرده است پس باید آن را تبدیل به نیم پرده کنیم تا قانون ماژور ها درست شود . اگر نت فا را نیم پرده عقب بیاوریم فاصله بین نت فا و سل 1/5 پرده خواهد شد و غلط است . پس نت فا را دیز میکنیم تا فاصله بین فا و سل نیم پرده شود و فاصله بین نت های می و فا که طیق قانون ماژور ها ( بین نت های 5 و 6 باید یک پرده باشد ) درست میشود .

پس در گام سل ماژور همه نت ها بکار هستند و فقط نت سل دیز میباشد .

برای معرفی هر گام باید علامت مربوط به آن گام را در قسمت اول 5 خط جامل و بعد از کلید قرار دهیم . مثلا برای گام سال ماژور باید روی خط پنجم که نت فا قرار دارد یک علامت دیز بگذاریم .

فرمول به دست اوردن گام های مینور نیز مشابه ماژورهاست با این تفاوت که در گام های مینور همیشه بین نت های دوم و سوم و پنجم و ششم نیم پرده میباشد .

میخواهیم نت های گام ر مینور را با استفاده از فرمول به دست بیاوریم .

ر – دو – سی – لا- سل – فا – می – ر

طبق قانون مینور ها باید بین نت های پنجم و ششم نیم پرده باشد ولی نیست . پس باید نت سی را بمل کنیم

پس گام ر مینور یک سی بمل دارد.

نکته : درچه ششم هر گام ماژور مینور نسبی آن است . مثلا گام لا مینور ، مینور نسبی گام دو ماژور است که هرذو همه نت هایشان بکار است .

 انواع گام های مینور

گام های مینور به سه دسته هارمونیک ، تئوریک و ملودیک تفسیم میشوند .

مینور تئوریک همان گام مینور طبیعی میباشد .

هرگاه درجه هفتم یک گام مینور تئوریک را نیم پرده بالا تر ببریم آن گام مینور هارمونیک خواهد بود .

هرگاه در حالت بالا رونده یک گام مینور تئوریک ، درجه 6 و 7 را نیم پرده بالا ببریم و در حالت پایین رونده آن دو نت را به حالت قبلی یعنی بکار در بیاوریم گام مینور ملودیک ساخته ایم .

گام همسایه

گام هایی که کمترین اختلاف را از لحاظ نشانه های ترکیبی دارند گام همسایه میگویند .

مثلا گام های دو ماژور و سل ماژور که تنها اختلاف آهنها در یک نت فا دیز است .